การพัฒนาต้นแบบระบบจัดการน้ำเค็มรุกล้ำสำหรับพื้นที่การเกษตร แม่น้ำท่าจีน กรณีศึกษา จังหวัดนครปฐม
| dc.contributor.author | อาภาพรรณ สัตยาวิบูล | |
| dc.contributor.author | แทนทัศน์ เพียกขุนทด | |
| dc.contributor.author | ปธานิน แสงอรุณ | |
| dc.date.accessioned | 2025-05-16T05:52:13Z | |
| dc.date.available | 2025-05-16T05:52:13Z | |
| dc.description.abstract | งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาระบบจัดการน้ำเค็มรุกล้ำสำหรับพื้นที่การเกษตร บริเวณแม่น้ำท่าจีน กรณีศึกษาจังหวัดนครปฐม โดยทำการศึกษาการกระจายตัวของความเค็ม ผลกระทบจากการรุกล้ำน้ำเค็ม และความต้องการของเกษตรกร ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้เพาะปลูกกล้วยไม้ส่งออกพื้นที่อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม และอำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร ประชากร คือ เกษตรกรผู้ปลูกกล้วยไม้จำนวน 748 ครัวเรือน สุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอนได้ขนาดตัวอย่าง จำนวน 106 ครัวเรือน เครื่องมือเก็บข้อมูลที่ใช้คือ แบบสอบถาม สถิติวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการศึกษาข้อมูลเรื่องผลกระทบการรุกล้ำน้ำเค็มและความต้องการระบบจัดการน้ำเค็ม พบว่า เกษตรกรผู้ปลูกกล้วยไม้มีระยะเวลาที่ประสบปัญหาการรุกล้ำของน้ำเค็มอยู่ในช่วงหน้าแล้ง หรือขึ้นอยู่กับการหนุนของระดับน้ำทะเลปีละ 1 ครั้ง เมื่อเกิดผลกระทบดังกล่าวผู้ประกอบการที่เป็นสมาชิกสหกรณ์จะได้รับความช่วยเหลือจากองค์กรส่วนท้องถิ่น ส่วนที่ไม่ได้เป็นสมาชิกจะได้รับความช่วยเหลือล่าช้าหรือไม่ได้รับความช่วยเหลือ แต่องค์กรในท้องถิ่นไม่มีงบสนับสนุนเมื่อสวนกล้วยไม้ ได้รับความเสียหายผู้ประกอบการจะต้องเตรียมความพร้อมด้วยตนเองโดยที่กักเก็บน้ำไว้ที่บ่อพัก หรือใช้วิธีหมุนเวียนน้ำ เพื่อประทังกล้วยไม้ให้อยู่รอด และผู้ประกอบการส่วนใหญ่จะมีบ่อพักน้ำอยู่ในสวนของตนเอง ผู้ประกอบการส่วนใหญ่ใช้เครื่องวัดคุณภาพน้ำ (เครื่องวัดค่าความนำไฟฟ้า) วิธีการให้น้ำส่วนใหญ่ใช้วิธีแบบสปริงเกอร์ ซึ่งผู้ประกอบการอยากให้มีเครื่องวัดค่าความเค็มที่ส่งข้อมูลไปยังโทรศัพท์มือถือโดยตรงเพื่อความสะดวกและรวดเร็วในการรับข้อมูลข่าวสาร ในการเตรียมพร้อมที่จะรับมือกับการรุกล้ำของน้ำเค็ม การจัดทำระบบจัดการน้ำเค็มรุกล้ำ มีการออกแบบระบบแจ้งเตือนคุณภาพน้ำ Application Line โดยติดตั้งบอร์ดไมโครคอนโทรลเลอร์ร่วมกับชุดเซ็นเซอร์ตรวจวัดทั้งหมด 3 ชนิด พารามิเตอร์ที่ใช้การตรวจวัดทั้งหมด 4 พารามิเตอร์ คือ อุณหภูมิ (Temp) ค่าการนำไฟฟ้าของน้ำ (EC) ค่าออกซิเจนละลายน้ำ (DO) และค่าความเค็มของน้ำ (Salinity) เป็นตัวควบคุมสั่งการ และกำหนดค่าที่เหมาะสมสำหรับสวนกล้วยไม้ โดยการใช้ภาษาซีเป็นตัวกำหนดค่าและสั่งการร่วมด้วยระบบ BLYNK SEVER ซึ่งจะเป็นตัวรับ–ส่งข้อมูลผ่านทางเครือข่ายไร้สาย หรือ WIFI เข้าไปยัง Application Line เมื่อค่าเป็นไปตามคำสั่งโดยสมบูรณ์ ค่าคุณภาพของน้ำที่อ่านได้จากบอร์ดไมโครคอนโทรลเลอร์และชุดเซ็นเซอร์จะโชว์ค่าพารามิเตอร์ต่าง ๆ ผ่านทางหน้าจอ LCD จากนั้นชุด Node MCU ESP8266 12e จะทำหน้าที่ส่งข้อมูลผ่านทาง WIFI เข้าไปยัง Line Group ที่ได้สร้างแล้วทุก ๆ 5 นาที จะมีข้อความเข้าค่าที่แสดงออกมาใน Line Group มีค่าที่ตรงกับหน้าจอที่แสดงผลออกมาบนโทรศัพท์ สมาร์ทโฟนของ Application Blynk เพื่อเป็นการแจ้งเตือนให้เกษตรกรผู้เพาะปลูกกล้วยไม้ได้รับรู้ถึงคุณภาพน้ำ ณ ปัจจุบัน เพื่อเป็นการหลีกเลี่ยงความเสียหายที่อาจจะเกิดขึ้นกับสวนกล้วยไม้ได้ จัดทำแผนที่การกระจายตัวของความเค็ม โดยการประยุกต์ใช้ GIS ด้วยเทคนิค IDW ในการประมาณค่าโดยค่าที่สูงสุดไปยังค่าที่น้อยสุด พบว่า ค่าความเค็มในช่วง 0.18-0.21 อยู่ในระดับความเค็มน้อยที่สุด ช่วง 0.21-0.22 อยู่ในระดับความเค็มน้อย ช่วง 0.2-0.26 อยู่ในระดับความเค็มปานกลางช่วง 0.26-0.36 อยู่ในระดับความเค็มมาก และช่วง 0.36-0.64 อยู่ในระดับความเค็มมากที่สุดจากการเก็บตัวอย่าง เป็นค่าความเค็มที่สามารถใช้รถในสวนกล้วยไม้ได้ เนื่องจากกล้วยไม้ สามารถรับความเค็มได้ถึง 0.75 กรัมต่อลิตร เมื่อนำภาพค่ากระจายความเค็มมาเปรียบเทียบกับการใช้ประโยชน์ที่ดิน พบว่า ตอนล่างของแม่น้ำท่าจีนของจังหวัดสมุทรสาครติดอยู่กับอ่าวไทย จึงมีค่าความเค็มมากกว่า จังหวัดนครปฐม และจะพบว่าในพื้นที่ที่มีการทำการเกษตรจะมีค่าความเค็ม มากกว่าพื้นที่อื่น เนื่องจากน้ำในคลองอยู่ในสภาพนิ่งไม่มีการหมุนเวียนถ่ายเทรวมไปถึงการใช้ปุ๋ยไนเตรตของการเกษตร เมื่อปุ๋ยลงสู่แหล่งน้ำจะทำให้น้ำมีเกลือไนเตรตสูง นอกจากนี้เกษตรกรนิยมใช้สารกำจัดศัตรูพืช สารที่ตกค้างตามต้นพืชและผิวดินจะถูกชะล้างและไหลลงสู่แหล่งน้ำอีกทั้งน้ำทิ้ง และสิ่งปฏิกูลจากแหล่งชุมชน | |
| dc.identifier.uri | https://repository.dusit.ac.th/handle/123456789/6630 | |
| dc.publisher | มหาวิทยาลัยสวนดุสิต | |
| dc.subject | การเกษตร | |
| dc.title | การพัฒนาต้นแบบระบบจัดการน้ำเค็มรุกล้ำสำหรับพื้นที่การเกษตร แม่น้ำท่าจีน กรณีศึกษา จังหวัดนครปฐม | |
| mods.location.url | https://ebooks.dusit.ac.th/detail.php?recid=2444 |