การพัฒนาเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ของการท่องเที่ยววิถีไทย เพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย ศรีสัชนาลัย และกำแพงเพชร พระนครศรีอยุธยา)
Date
ISBN
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Resource Type
Publisher
มหาวิทยาลัยสวนดุสิต
Views
Views5
Usage analytics
Journal Title
การพัฒนาเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ของการท่องเที่ยววิถีไทย เพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย ศรีสัชนาลัย และกำแพงเพชร พระนครศรีอยุธยา)
Authors
Recommended by
Abstract
การวิจัยเรื่อง “การพัฒนาเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ของการท่องเที่ยววิถีไทยเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย ศรีสัชนาลัยและกำแพงเพชร, พระนครศรีอยุธยา)” มีวัตถุประสงค์การวิจัย (1) เพื่อสังเคราะห์องค์ความรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย-กำแพงเพชร, พระนครศรีอยุธยา) (2) เพื่อพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยววิถีไทยเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย-กำแพงเพชร, พระนครศรีอยุธยา) (3) เพื่อจัดทำแผนวิสาหกิจชุมชนและฝึกอบรมกลุ่มแม่บ้านวิสาหกิจชุมชนสนับสนุนการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย ศรีสัชนาลัยและกำแพงเพชร, พระนครศรีอยุธยา) และ (4) เพื่อหาแนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ของการท่องเที่ยววิถีไทยเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย-กำแพงเพชร, พระนครศรีอยุธยา) ซึ่งมีการวิจัยแบบบูรณาการ (Integrated approaches) มีการเก็บข้อมูลในเชิงปริมาณ เชิงคุณภาพ วิจัยเชิงพัฒนานวัตกรรม และมีการสังเคราะห์องค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัยในโครงการย่อยทั้ง 3 โครงการย่อย ซึ่งมีผลการวิจัยสรุปได้ ดังนี้ 1. เพื่อสังเคราะห์องค์ความรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย-กำแพงเพชร, พระนครศรีอยุธยา) พบว่า อาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย-กำแพงเพชร, พระนครศรีอยุธยา) นั้นมีมากมายที่ควรจะสืบสาน เช่น อาหารภูมิปัญญาท้องถิ่นของบ้านนาต้นจั่น จ. สุโขทัย ที่สำคัญคือ ข้าวเปิ๊บ แกงขี้เหล็ก แกงป่าปลาซ่อนนา น้ำพริกซอกไข่ และขนมต้มขาว, อาหารภูมิปัญญาท้องถิ่นของนครชุม จ. กำแพงเพชร ได้แก่ แกงฮังเล แกงอุ๊บมะเขือ แกงชะอมใส่เส้นหมี่ กุ้ยฉ่าย ขนมเข่ง บะหมี่ ก๋วยเตี๋ยว แกงเปอะหน่อไม้ใส่ข้าวสุก แกงผักหวานใส่ข้าวสาร ผักห่อ ไส้กรอกถั่ว แกงถั่วมะแฮะ และขนมจีนแป้งสด, อาหารภูมิปัญญาท้องถิ่นบ้านผักไห่ จ. พระนครศรีอุธยา ได้แก่ ขนมทองหยิบ ทองหยอด และฝอยทอง โดยดัดแปลงมาจากตำรับอาหารโปรตุเกส และใช้วัตถุดิบท้องถิ่นที่มี ได้แก่ มะพร้าว แป้ง ไข่ และน้ำตาล จนกลายมาเป็นขนมไทยในที่สุด การสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นทางด้านวัฒนธรรมอาหาร โดยใช้กระบวนการจัดการความรู้ เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้ความรู้นั้นสูญหายไป เช่น (1) วิธีสาธิต คือ ทำให้ดูเป็นตัวอย่างอธิบายทุกขั้นตอนให้ผู้เรียนเข้าใจ และปฏิบัติตาม (2) วิธีการปฏิบัติจริง คือ ฟังคำบรรยาย อธิบาย การสาธิตแล้วนำไปปฏิบัติจริง และปฏิบัติซ้ำๆ กันจนเกิดเป็นความชำนาญ เพราะผลงานที่จะใช้ดำรงชีวิตได้ต้องเป็นผลงานที่เกิดขึ้นจริงสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ 2. เพื่อพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยววิถีไทยเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย-กำแพงเพชร, พระนครศรีอยุธยา) ได้เส้นทางการท่องเที่ยว จำนวน 3 เส้นทาง คือ (1) เส้นทางอาหารพื้นบ้านวิถีไทยสไตล์บ้านนาต้นจั่น จังหวัดสุโขทัย (2) เส้นทางย้อนยุคโบราณอาหารภูมิปัญญาลื่อเลื่องเมืองนครชุม จังหวัดกำแพงเพชร และ (3) เส้นทางนาวาภูมิปัญญาขนมหวานในพระนครศรีอยุธยา โดยการนำเสนอข้อมูลด้านการท่องเที่ยว แหล่งท่องเที่ยว ที่พักและเส้นทางท่องเที่ยวอาหารภูมิปัญญาท้องถิ่นในจังหวัดสุโขทัย กำแพงเพชร พระนครศรีอยุธยา นำเสนอผ่านทาง URL http://www.amazingthaifood.com/index.html 3. เพื่อจัดทำแผนวิสาหกิจชุมชนและฝึกอบรมกลุ่มแม่บ้านวิสาหกิจชุมชนสนับสนุนการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย ศรีสัชนาลัยและกำแพงเพชร, พระนครศรีอยุธยา) จำนวน 3 แผนงาน ได้แก่ (1) แผนวิสาหกิจชมุชนสนับสนุนการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม บ้านนาต้นจั่น อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย (2) แผนวิสาหกิจชมุชนสนับสนุนการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม นครชุม จังหวัดกำแพงเพชร และ (3) แผนวิสาหกิจชมุชนสนับสนุนการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม บ้านผักไห่ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งมีกลยุทธ์ที่สำคัญ คือ กลยุทธ์ที่ 1 การเรียนรู้ วิจัยและพัฒนา การให้วิสาหกิจชุมชนและทุกภาคส่วนเกิดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาวิสาหกิจชุมชนภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยว กลยุทธ์ที่ 2 การบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชนเพื่อการพึ่งตนเอง มีระบบการบริหารจัดการทุนทั้งที่เป็นตัวเงินและไม่เป็นตัวเงินรวมทั้งมีระบบการจัดสวัสดิการแก่สมาชิกและสาธารณะประโยชน์ได้อย่างเหมาะสม กลยุทธ์ที่ 3 การส่งเสริมและสนับสนุนวิสาหกิจชุมชนและเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนอย่างเป็นระบบและมีเอกภาพ เพื่อหาแนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ของการท่องเที่ยววิถีไทยเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย-กำแพงเพชร, พระนครศรีอยุธยา) โดยการประยุกต์และใช้แนวคิดของส่วนประสมทางการตลาด 4Ps ได้แก่ (1) สินค้า/บริการ (Product) ในการพัฒนารูปแบบการท่องเที่ยวเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารภูมิปัญญาท้องถิ่น (Gastronomic local tourism), การพัฒนา “วิสาหกิจชุมชน” เพื่อให้ชุมชนได้มีการจัดกิจกรรมส่งเสริมการท่องเที่ยวเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อเป็นการสร้างสรรค์เศรษฐกิจโดยชุมชน, พัฒนาเมนูอาหารภูมิปัญญาท้องถิ่นให้เพิ่มมากขึ้น โดยใช้วัตถุดิบจากในท้องถิ่น, การให้นักท่องเที่ยวได้ทำกับข้าวพื้นบ้านด้วยตนเองตอนพักที่โฮเสตย์, การแปรรูปอาหาร เช่น น้ำพริกแกงส้ม ซึ่งเป็นสูตรพื้นบ้านของท้องถิ่นที่ให้นักท่องเที่ยวได้ซื้อกลับไปเป็นของฝาก, ควรมีการจัดการความรู้ (Knowledge management) ของอาหารภูมิปัญญาท้องถิ่นของบ้านนาต้นจั่น, ส่งเสริมการสร้างตราสินค้า การเพิ่มศักยภาพด้านช่องทางการตลาดประเภทสินค้ากลุ่มวิสาหกิจชุมชน (SMEs) ด้านการตลาด ควรจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เพื่อเป็นต้นแบบในการศึกษาและดูงานของชุมชนอื่นๆ มีการทำตลาดการท่องเที่ยวร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) เพื่อที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติให้มาเที่ยวเพิ่มมากขึ้น ตลอดจนมีการบริหารจัดการองค์กรอย่างมีประสิทธิภาพ (2) ราคา (Price) มีการกำหนดราคาที่มีความเหมาะสมกับกิจกรรมของการท่องเที่ยวเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับอาหาร (3) ช่องทางการจัดจำหน่าย (Place) โดยใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์ (Social media) เป็นหลัก, สร้างความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภาครัฐ และผู้ประกอบการด้านการท่องเที่ยวในการใช้ระบบ On-line marketing โดยมีกลยุทธ์การใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์ (4) การสื่อสารเพื่อสร้างการรับรู้ (Promotion) โดยการจัดทำแผนประชาสัมพันธ์กิจกรรมการท่องเที่ยวเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารภูมิปัญญาท้องถิ่นในกลุ่มเมืองมรดกโลกทางวัฒนธรรม (สุโขทัย กำแพงเพชร พระนครศรีอุยธยา) และมีการการจัดงาน Event ต่างๆ ร่วมกับอุทยานประวัติศาสตร์