ยุทธศาสตร์การท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารในภูมิภาคอาเซียน
Journal Title
ยุทธศาสตร์การท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารในภูมิภาคอาเซียน
Authors
Recommended by
Abstract
การศึกษาวิจัยแผนงานนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาทัศนคติของนักท่องเที่ยวที่มีต่ออาหารท้องถิ่นในภูมิภาคอาเซียน 2) เพื่อพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารในภูมิภาคอาเซียน 3) เพื่อพัฒนาระบบสารสนเทศสำหรับการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารและ 4) เพื่อจัดทำแผนยุทธศาสตร์การสร้างมูลค่าเพิ่มและความได้เปรียบในการแข่งขันของการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารไทยในภูมิภาคอาเซียน ซึ่งมีการวิจัยแบบบูรณาการ (Integrated approaches) มีการเก็บข้อมูลในเชิงปริมาณ เชิงคุณภาพ วิจัยเชิงพัฒนานวัตกรรมและมีการสังเคราะห์องค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัยในโครงการย่อยทั้ง 3 โครงการย่อย และจัดทำแผนยุทธศาสตร์ ซึ่งมีผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. ศึกษาทัศนคติของนักท่องเที่ยวที่มีต่ออาหารท้องถิ่นในภูมิภาคอาเซียน ผลการสำรวจพฤติกรรมการบริโภคและทัศนคติของนักท่องเที่ยวชาวไทยที่มีต่ออาหารท้องถิ่นในภูมิภาคอาเซียน พบว่าทัศนคติของกลุ่มตัวอย่างที่เป็นนักท่องเที่ยวชาวไทยที่มีต่ออาหารท้องถิ่นในภูมิภาคอาเซียนในภาพรวม อยู่ในระดับมากหรือเห็นด้วย (X = 3.98) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า มีทัศนคติอยู่ในระดับมากหรือเห็นด้วยทุกด้าน โดยมีอันดับแรกคือ ด้านผลิตภัณฑ์ (X = 4.14) รองลงมาคือ ด้านสถานที่ (X = 3.93) และด้านการส่งเสริมการตลาด (X = 3.93) ตามลำดับ และอันดับสุดท้าย คือ ด้านราคา (X = 3.71) แรงจูงใจที่เลือกบริโภคอาหารท้องถิ่นในภูมิภาคอาเซียนของกลุ่มตัวอย่างที่เป็นนักท่องเที่ยวชาวไทย อันดับแรก คือ เนื่องจากอาหารท้องถิ่นเป็นที่นิยมในท้องถิ่น ร้อยละ 57.23 รองลงมา คือ อาหารท้องถิ่นบ่งบอกถึงความเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่นนั้น ร้อยละ 42.77 และความแปลกใหม่ของอาหารท้องถิ่น ร้อยละ 41.74 ตามลำดับ และลำดับสุดท้าย คือ การที่มีผู้เชี่ยวชาญด้านอาหาร/นักชิมแนะนำอาหาร ร้อยละ 10.95 รายการอาหารท้องถิ่นในภูมิภาคอาเซียนที่นักท่องเที่ยวชาวไทยรู้จักมากที่สุดเป็นอันดับแรกคือ สะเต๊ะ (Satay) ของประเทศอินโดนีเซีย ร้อยละ 78.93 รองลงมา คือ ข้าวมันไก่ (Hainanese Chicken Rice) ของประเทศสิงคโปร์ ร้อยละ 77.27 และ จ่าหย่อ/ปอเปี๊ยะทอด (cha gio /spring rolls) ของประเทศเวียดนาม ร้อยละ 67.77 ตามลำดับ ผลการสำรวจพฤติกรรมการบริโภคและทัศนคติของนักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศที่มีต่ออาหารท้องถิ่นในภูมิภาคอาเซียน ทัศนคติของกลุ่มตัวอย่างที่เป็นนักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศที่มีต่ออาหารท้องถิ่นในภูมิภาคอาเซียนในภาพรวม อยู่ในระดับมากหรือเห็นด้วย (X = 4.09) เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า อันดับแรกคือ ด้านผลิตภัณฑ์ (X = 4.36) รองลงมาคือ ด้านราคา (X = 4.07) และด้านสถานที่ (X = 4.02) ตามลำดับ และอันดับสุดท้าย คือ ด้านการส่งเสริมการตลาด (X = 3.88) แรงจูงใจที่เลือกบริโภคอาหารท้องถิ่นในภูมิภาคอาเซียนของกลุ่มตัวอย่างที่เป็นนักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศ อันดับแรก คือ เนื่องจากอาหารท้องถิ่นเป็นที่นิยมในท้องถิ่น ร้อยละ 67.36 รองลงมา คือ ความแปลกใหม่ของอาหารท้องถิ่น ร้อยละ 62.69 และ ชื่อเสียง/บรรยากาศของร้านอาหารท้องถิ่น ร้อยละ 49.74 ตามลำดับ และลำดับสุดท้าย คือ การโฆษณาตามสื่อต่างๆ ร้อยละ 3.63 รายการอาหารท้องถิ่นในภูมิภาคอาเซียนที่นักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศรู้จักมากที่สุดเป็นอันดับแรกคือ ต้มยำกุ้ง (Tom Yam Goong) ของประเทศไทย ร้อยละ 86.27 รองลงมา คือ ผัดไทย (Noodle Pad Thai) ของประเทศไทย ร้อยละ 76.47 และอาม๊อก (Amok) ของประเทศกัมพูชา ร้อยละ 49.67 ตามลำดับ 2. พัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารในภูมิภาคอาเซียน ผลการวิจัยคือการจัดทำเส้นทางการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารจำนวน 7 เส้นทางใน 7 ประเทศ โดยเลือกเส้นทางเป็นแบบ One Day Trip และเลือกเมืองที่เป็นเมืองมรดกโลกหรือเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ 1)หลวงพระบาง -เช้า ตักบาตรข้าวเหนียว -> ตลาดเช้าเมืองหลวงพระบางและรับประทานอาหารเช้า ->พระราชวังหลวงพระบาง -> พระธาตุหมากโม (วัดวิชุนราช) -> วัดเชียงทอง -> เที่ยง รับประทานอาหารเที่ยง (ส้มตำลาว, ไส้อั่วข้าวเหนียว) ->บ่าย วัดพระบาทใต้ -> ตลาดโพสี -> เย็น พระธาตุพูสี –> ค่ำ รับประทานอาหาร (สลัดหลวงพระบาง, เอาะหลาม, หมกปลาฟอก) -> เดินตลาดมืด (Night market) 2) ฮานอย -เช้า รับประทานอาหารเช้า (เฝอ, ขนมปังฝรั่งเศส) -> สุสานของโฮจิมินห์ -> พิพิธภัณฑ์โฮจิมินห์ -> เจดีย์เสาเดียว -> ถนนย่านการค้า 36 สาย (E) ->เที่ยง รับประทานอาหารเที่ยง (ปอเปี๊ยะ, หมูย่าง, กาแฟเวียดนาม) -> บ่าย ทะเลสาบคืนดาบ -> วัด หง๊อก เซิน -> วิหารวรรณกรรม-> เย็น การแสดงหุ่นกระบอกน้ำ -> ตลาดค่ำ (Night market) (A) 3) เสียมเรียบ -เช้า รับประทานอาหารเช้า (ข้าวต้มทรงเครื่อง ขนมปังฝรั่งเศส) -> ปราสาทนครวัด -> นครธม ปราสาทบายน -> เที่ยง รับประทานอาหารเที่ยง (แกงเผ็ด, ปลาร้าทอด, อาม๊อก) -> บ่าย ปราสาทบันทายสรี -> ปราสาทตาพรหม -> พนมบาเค็ง -> เย็น รับประทานอาหารเย็นและชมโชว์ระบำอัปสรา -> ถนนคนเดินเสียมเรียบ 4) มะละกา -เช้า รับประทานอาหารเช้า (นาซิเลอมักและบะกุ๊ดเต๋) -> ถนนคนเดินเมืองมะละกา -> วัดเชงฮูนเตง -> เที่ยง รับประทานอาหารเที่ยง (ข้าวมันไก่ไหหลำ) -> บ่ายจัตุรัสดัตช์สแควร์ -> โบสถ์เซนต์ปอล -> ป้อมปืน A’Famosa -> เย็น รับประทานอาหารเย็น (โรตีบะตะบะ, หยี่ซัง) 5) พม่า -เช้า รับประทานอาหารเช้าพื้นเมืองตลาดสก๊อต (โมฮิงกา) -> พระพุทธไสยาสน์เจาทัตยี -> เจดีย์โบดาทาวน์ -> เทพทันใจ (นัตโบโบยี) -> วัดพระเขี้ยวแก้วจุฬามณี -> เที่ยง รับประทานอาหารเที่ยง (กุ้งแม่น้ าย่าง, น้ำพริกปลาป่น, ฟองเต้าหู้ทอด) -> บ่ายเจดีย์เยเลพญา ->เย็น รับประทานอาหารเย็นและชมโชว์การะเวก -> พระมหาเจดีย์ชเวดากอง 6) สิงคโปร์ -เช้า รับประทานอาหารเช้า (หมี่โกเร็ง, ผัดหมี่ฮกเกี้ยน) -> วัดเจ้าแม่กวนอิม -> วัดเทียนฮกเก๋ง -> วัดพระเขี้ยวแก้ว -> วัดศรีมาริอัมมันต์ ->เที่ยง รับประทานอาหารเที่ยง (ข้าวมันไก่สิงคโปร์, ซี่โครงหมูอบ) -> บ่าย เมอร์ไลออน -> อนุสาวรีย์เซอร์โทมัส สแตมฟอร์ด แรฟเฟิลส์ -> ซันเทคซิตี้ -> ช้อปปิ้งบนถนนออชาร์ด -> เย็น รับประทานอาหารเย็น (อาหารจีน) -> คลาร์กคีย์ 7) พระนครศรีอยุธยา -เช้า รับประทานอาหารเช้า (ตลาดหัวรอ) -> วัดไชยวัฒนาราม -> วัดพนัญเชิงวรวิหาร -> ตลาดน้ำกรุงเก่าวัดท่าการ้อง->เที่ยง รับประทานอาหารเที่ยง (ก๋วยเตี๋ยวเรือ,ก๋วยเตี๋ยวไก่ฉีก) -> บ่าย วัดใหญ่ชัยมงคล -> วัดมหาธาตุ -> วัดมงคลบพิตร + ขี่ช้าง -> เย็น รับประทานอาหารเย็น (แกงเขียวหวาน ต้มยำกุ้ง กุ้งแม่น้ำเผา) 3. การพัฒนาระบบสารสนเทศสำหรับการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหาร ผลการวิจัย 1) ระบบฐานข้อมูล ภาพ ข้อมูลด้านอาหาร ข้อมูลด้านแหล่งท่องเที่ยว ที่พักโดยสามารถเรียกดูผ่านทางเว็บไซต์ http://foodasean.org/ 2) ได้รายการโทรทัศน์ ““เที่ยวไปชิมไปในอาเซียน” (ASEAN Food)” จำนวน 7 ตอน 3)โมบายแอปพลิเคชัน (Mobile application) “ASEAN Food” 4. แผนยุทธศาสตร์การสร้างมูลค่าเพิ่มและความได้เปรียบในการแข่งขันของการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารไทยในภูมิภาคอาเซียน วิสัยทัศน์ “ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางทางด้านการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารของอาเซียน” (Hub of gastronomic tourism of ASEAN) ยุทธศาสตร์ที่ 1 การพัฒนาศักยภาพของผู้ประกอบการทางด้านการท่องเที่ยวและทางด้านอาหารเพื่อส่งเสริมให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางของการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารในภูมิภาคอาเซียน ยุทธศาสตร์ที่ 2 การศึกษาวิจัยและพัฒนาองค์ความรู้เกี่ยวกับการท่องเที่ยว เพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารในภูมิภาคอาเซียน ยุทธศาสตร์ที่ 3 ส่งเสริมและพัฒนาการประชาสัมพันธ์และการตลาดท่องเที่ยว เพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารไทย ยุทธศาสตร์ที่ 4 การสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างภาครัฐ เอกชนและชุมชนเพื่อพัฒนาการท่องเที่ยวเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารไทย ในการดำเนินตามยุทธศาสตร์ประกอบด้วยโครงการจำนวน 12 โครงการ โครงการที่ 1 อบรมให้ความรู้ผู้ประกอบการการท่องเที่ยวเกี่ยวกับการท่องเที่ยว เพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารในภูมิภาคอาเซียน โครงการที่ 2 เปิดเส้นทางการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารไทยแห่งใหม่ โครงการที่ 3 อบรมให้ความรู้ผู้ประกอบการทางด้านการท่องเที่ยวเพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารเกี่ยวกับการบริหารจัดการ และภาษาอังกฤษเพื่อรองการให้ประเทศไทยเป็น Hub ทางด้านการเรียนรู้เกี่ยวเกี่ยวกับอาหารของอาเซียน โครงการที่ 4 ส่งเสริมให้มีการเปิดโรงเรียนสอนทำอาหาร หรือ คอรส์การทำอาหารไทย (Thai Cooking School/Thai Cooking Class) เพิ่มมากขึ้น โครงการที่ 5 การพัฒนานวัตกรรมทางด้านเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหาร โครงการที่ 6 การเผยแพร่การนำนวัตกรรมการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารไปใช้ โครงการที่ 7 วิจัยเพื่อพัฒนาองค์ความรู้ทางด้านการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหาร โครงการที่ 8 จัดทำแผนการตลาดแบบบูรณาการเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเพื่อ การเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารของประเทศไทย โครงการที่ 9 การประชาสัมพันธ์เชิงรุกเพื่อสร้างกระแสการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหารผ่านเครือข่ายสังคมออนไลน์ โครงการที่ 10 การประชาสัมพันธ์เชิงรุกเพื่อโปรโมตโรงเรียนสอนทำอาหารให้กับนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ โครงการที่ 11 จัดให้มี Brand Ambassador ของการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหาร โครงการที่ 12 พัฒนาชุมชนต้นแบบด้านการท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้เกี่ยวกับอาหาร