ความเชื่อและรูปแบบงานศิลปกรรมพระศรีอุมาเทวีในประเทศไทย
| dc.contributor.author | เนื้ออ่อน ขรัวทองเขียว | |
| dc.date.accessioned | 2025-08-15T04:06:18Z | |
| dc.date.accessioned | 2025-09-03T03:46:44Z | |
| dc.date.available | 2025-08-15T04:06:18Z | |
| dc.date.available | 2025-09-03T03:46:44Z | |
| dc.description.abstract | งานวิจัยเรื่องความเชื่อและรูปแบบงานศิลปกรรมพระศรีอุมาเทวีในประเทศไทยมีวัตถุประสงค์การวิจัยเพื่อ หนึ่งศึกษาต้นกำเนิดและพัฒนาการความเชื่อที่เกี่ยวเนื่องกับพระศรีอุมาเทวี สองศึกษาคติความเชื่อและรูปแบบของงานศิลปกรรมที่เกี่ยวกับพระศรีอุมาเทวีในประเทศไทยตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน และสาม ศึกษาความสัมพันธ์ทางศิลปกรรมระหว่างประเทศไทยกับแหล่งอื่นๆ ผ่านรูปเคารพพระศรีอุมาเทวี ผลการศึกษาพบว่า การนับถือพระศรีอุมาเทวีหรือพระอุมาในอินเดียมาจากความเชื่อเกี่ยวกับพระแม่แห่งความอุดมสมบูรณ์ที่มีมาตั้งแต่สมัยยุคก่อนประวัติศาสตร์ สมัยพระเวทเทพและเทวีต่างๆ ที่เป็นตัวแทนปรากฏการณ์ธรรมชาติถูกพัฒนาให้มีคุณสมบัติซับซ้อนมากขึ้น สมัยปลายพระเวทพระ อุมาเริ่มมีความสัมพันธ์กับรุทระซึ่งต่อมาคือพระศิวะ สมัยหลังพระเวทคติความเชื่อที่เกี่ยวกับพระอุมามีหลายรูปแบบทั้งการบูชาพระนางในฐานะพระแม่ที่ประทานความอุดมสมบูรณ์ เทวีแห่งชัยชนะ และชายาหรือศักติของพระศิวะ สมัยคุปตะพระอุมาหรือนางปารวตี พระแม่ทุรคา และพระแม่กาลีได้รวมคุณสมบัติของเทวีท้องถิ่นไว้ที่พระองค์และถูกยกฐานะขึ้นเป็นชายาหรือศักติของพระศิวะโดยพระนางคือแหล่งเสริมอำนาจที่สำคัญของพระศิวะ ในบางพื้นที่ของอินเดียมีลัทธิบูชาพระแม่ทุรคาหรือพระแม่กาลีซึ่งถือว่าเป็นพระอุมาในภาคดุร้ายอย่างเป็นเอกเทศ ในดินแดนไทยตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันพบศิลปกรรมที่เกี่ยวกับพระอุมาแบ่งได้เป็น 7 กลุ่มคือ พระอุมาหรือนางปารวตี พระแม่ทุรคาหรือทุรคามหิษามรรทินี พระแม่กาลี อุมามเหศวร กัลยานสุน ทรา พระอรรธนารีศวร และนางสตี คติความเชื่อและรูปแบบของงานศิลปกรรมในภาพรวมใกล้เคียงกับศิลปะเขมรและศิลปะอินเดียอีกทั้งมีอิทธิพลจากแหล่งใกล้เคียงที่พบงานศิลปกรรมนั้นๆ สมัยอิทธิพลศิลปะเขมรในประเทศไทยคติความเชื่อที่มีต่อพระอุมามีความหลากหลายโดยรวมคือการนับถือพระองค์ในฐานะศักติหรือแหล่งกำเนิดพลังของพระศิวะเทพเจ้าสำคัญสูงสุดในศาสนาฮินดู แต่ในสมัยสุโขทัย อยุธยา และต้นรัตนโกสินทร์ชนชั้นนำของไทยนับถือพระองค์ในฐานะเทพเจ้าในศาสนาฮินดูผู้ปกป้องคุ้มครองเมือง ช่วยเสริมบารมีและสร้างความศักดิ์สิทธิ์ในการขึ้นครองราชย์ของกษัตริย์ ในสมัยปัจจุบันชาวไทยพุทธที่ไปสักการะพระองค์นับถือพระองค์ในฐานะเทวีผู้สามารถประทานพรให้ได้สมดังปรารถนา | |
| dc.identifier.uri | https://ebooks.dusit.ac.th/detail.php?recid=1335 | |
| dc.identifier.uri | https://repository.dusit.ac.th/handle/123456789/12132 | |
| dc.subject | พระศรีอุมาเทวี | |
| dc.subject | ศิลปกรรม | |
| dc.title | ความเชื่อและรูปแบบงานศิลปกรรมพระศรีอุมาเทวีในประเทศไทย |