เครือข่ายภูมิปัญญาวัฒนธรรมข้าวไร่เพื่อความมั่นคงด้านอาหาร และการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพในจังหวัดชุมพร
| dc.contributor.author | เอกชัย พุมดวง | |
| dc.contributor.author | ยุสนีย์ โสมทัศน์ | |
| dc.date.accessioned | 2025-08-13T02:29:58Z | |
| dc.date.accessioned | 2025-09-03T03:46:45Z | |
| dc.date.available | 2025-08-13T02:29:58Z | |
| dc.date.available | 2025-09-03T03:46:45Z | |
| dc.description.abstract | งานวิจัยเรื่องเครือข่ายภูมิปัญญาวัฒนธรรมข้าวไร่เพื่อความมั่นคงด้านอาหารและการอนุรักษ์ ความหลากหลายทางชีวภาพในจังหวัดชุมพร มีวัตถุประสงค์ คือ 1) ศึกษาบริบทของภูมิปัญญา วัฒนธรรมข้าวไร่ 2) ศึกษาแบบแผนการผลิต การจัดการพื้นที่ การจัดการผลผลิตและการอนุรักษ์ ความหลากหลายทางชีวภาพข้าวไร่ในจังหวัดชุมพร และ 3) เพื่อสร้างเครือข่ายภูมิปัญญาวัฒนธรรมข้าวไร่ในจังหวัดชุมพร ผลการวิจัยพบว่า 1) การปลูกข้าวไร่มีการใช้เครื่องมือเครื่องใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น ไม้แทงสัก กระบอกหนํา ข้าว และ แกะเก็บข้าว ภูมิปัญญาการปลูกมีการใส่เมล็ดพืชผักสวนครัวรวมกับเมล็ดข้าวในการปลูกข้าวเพื่อจะได้เก็บผลผลิตอื่นๆ ก่อนและหลังการเก็บข้าว ผู้ปลูกข้าวมีวัฒนธรรมความเชื่อเกี่ยวกับประเพณีการผูกข้าวเพื่อการบูชาพระแม่โพสพ และการลงแขกปลูกข้าวและเก็บข้าวที่แสดงให้เห็นถึง ความมีน้ําใจในการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน 2) แบบแผนการผลิตการปลูกข้าวไร่ เริ่มด้วยการเตรียมพื้นที่เพาะปลูกในเดือน กันยายน ตุลาคม และเก็บเกี่ยวช่วงเดือน กุมภาพันธ์-มีนาคม ขึ้นอยู่กับสภาพอากาศของแต่ละปี การปลูกข้าวไร่ส่วนใหญ่ในปัจจุบันปลูกในพื้นที่สวนยางพาราและปาล์มน้ํามันที่ปลูกใหม่ มีการจัดตั้งกลุ่มผู้ผลิต และแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าว มีการอนุรักษ์ข้าวไร่พันธุ์พื้นเมืองพันธุ์ข้าวที่นิยมปลูก คือ พันธุ์ข้าวสาม เดือน ภูเขาทอง เล็บนก ดอกขาม และนางครวญ 3) การสร้างเครือข่ายภูมิปัญญาวัฒนธรรมข้าวไร่ มีเครือข่ายแลกเปลี่ยนความรู้ โดยมีกลุ่ม เกษตรกรผู้ปลูกข้าวไร่บ้านสระขาวเป็นแหล่งเรียนรู้และเป็นแกนนําเครือข่าย จากเครือข่ายผู้ปลูกข้าวไร่กลุ่มอื่น และมีการขยายผลการเรียนรู้แก่เยาวชนโดยมีการจัดทําหลักสูตรท้องถิ่นข้าวไร่ไปสู่โรงเรียน | |
| dc.identifier.uri | https://ebooks.dusit.ac.th/detail.php?recid=2470 | |
| dc.identifier.uri | https://repository.dusit.ac.th/handle/123456789/12160 | |
| dc.subject | ข้าว -- ไทย | |
| dc.subject | โครงการส่งเสริมการผลิตข้าว | |
| dc.subject | การจัดการผลผลิต | |
| dc.subject | ข้าวไร่ | |
| dc.subject | การอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ | |
| dc.title | เครือข่ายภูมิปัญญาวัฒนธรรมข้าวไร่เพื่อความมั่นคงด้านอาหาร และการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพในจังหวัดชุมพร |