ศักยภาพพื้นที่เขาแม่กระทู้ อำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์ต่อการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

ศักยภาพพื้นที่เขาแม่กระทู้ อำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์ต่อการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

Views

2

Usage analytics

Journal Title

ศักยภาพพื้นที่เขาแม่กระทู้ อำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์ต่อการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ

Authors

ถิรพร แสงพิรุณ

Abstract

การวิจัยนี้ศึกษาศักยภาพพื้นที่และความหลากหลายของพันธุ์พืชพร้อมกับประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ และทำการค้นหาแนวทางในการพัฒนาพื้นที่เขาแม่กระทู้ อำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ด้วยระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี ในงานวิจัยเชิงปริมาณ ผู้วิจัยใช้เทคนิคการเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยวิธีการสุ่มแบบง่ายกับชาวบ้านในชุมชนจำนวน 400 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน ขณะที่การวิจัยเชิงคุณภาพใช้เทคนิคการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบลูกโซ่ การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายในและภายนอกของแหล่งท่องเที่ยว การประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ การค้นคว้าจากเอกสาร การสำรวจ การสังเกต และการสัมภาษณ์เชิงลึกกับปราชญ์ชาวบ้านในชุมชน ผลการวิจัยเชิงปริมาณ พบว่าชาวบ้านในชุมชน ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง คิดเป็นร้อยละ 58 มีอายุระหว่าง 21–30 ปี คิดเป็นร้อยละ 47.50 มีสถานภาพโสด คิดเป็นร้อยละ 55.50 มีระดับการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย คิดเป็นร้อยละ 57 มีอาชีพค้าขาย คิดเป็นร้อยละ 36.50 มีจำนวนสมาชิกในครอบครัวประมาณครอบครัวละ 4 คน คิดเป็นร้อยละ 41 และมีรายได้เฉลี่ยต่อเดือนระหว่าง 10,000 - 19,999 บาท คิดเป็นร้อยละ 39.50 มีความคิดเห็นในการพัฒนาพื้นที่เขาแม่กระทู้ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศใน 3 ด้าน คือ ด้านสิ่งแวดล้อม สังคมวัฒนธรรมและเศรษฐกิจอยู่ในระดับมากที่สุด กล่าวคือมีค่าเฉลี่ยประมาณ 4.27 ผลการทดสอบสมมติฐาน พบว่าจำนวนสมาชิกในครอบครัว เพศ สถานภาพ ระดับการศึกษา รายได้เฉลี่ยต่อเดือนและอาชีพมีผลต่อการพัฒนาพื้นที่เขาแม่กระทู้ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 เมื่อพิจารณาถึงผลการวิจัยเชิงคุณภาพ ได้พบว่า ผลการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายในและภายนอก เช่น ในด้านจุดแข็งของแหล่งท่องเที่ยว คือ เขาแม่กระทู้และชาวบ้านในชุมชนมีศักยภาพด้านการท่องเที่ยว มีชื่อเสียงด้านการทำประปาภูเขา ชาวบ้านในชุมชนสามารถอนุรักษ์ระบบนิเวศของเขาแม่กระทู้ได้เป็นอย่างดี มีผู้นำชุมชนที่ดีมีความเข้มแข็งและเป็นที่ยอมรับของชุมชน และมีการบริหารจัดการท่องเที่ยวในชุมชนเอง จุดอ่อนของแหล่งท่องเที่ยว คือ ชุมชนขาดงบประมาณจากหน่วยงานของรัฐ และขาดนักวิชาการด้านการท่องเที่ยวในพื้นที่ แต่มีโอกาสในการเป็นแหล่งท่องเที่ยว คือ มีผู้นำชุมชนเป็นคณะกรรมการเครือข่ายด้านการอนุรักษ์และการท่องเที่ยว ที่ช่วยเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ชุมชนได้เป็นอย่างดี ทำให้ชุมชนเขาแม่กระทู้เป็นที่รู้จักจากหน่วยงานภายนอก อีกทั้งชาวบ้านในชุมชนมีส่วนร่วมในการทำโฮมสเตย์ อย่างไรก็ตามยังพบว่า อุปสรรคหรือภาวะคุกคามของแหล่งท่องเที่ยว คือ ชุมชนขาดการสนับสนุนจากหน่วยงานของรัฐโดยเฉพาะด้านการท่องเที่ยว มีระยะทางห่างจากรุงเทพฯ ต้องใช้เวลาการเดินทางจากกรุงเทพฯ มาก ทำให้การจัดโปรแกรมการท่องเที่ยวมีข้อจำกัด เช่น จะจัดได้เฉพาะนักท่องเที่ยวเฉพาะกลุ่มที่สนใจด้านการอนุรักษ์ ในฤดูฝนไม่เหมาะสมที่จะจัดโปรแกรมการท่องเที่ยว เนื่องจากเขามีความลาดชัน มีความเสี่ยงต่ออันตรายที่จะเกิดขึ้นกับนักท่องเที่ยวสูง นอกจากนี้การวิจัยในเชิงคุณภาพยังพบอีกว่า ผลการประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศเขาแม่กระทู้ ด้านศักยภาพในการเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศทั้ง 4 ด้าน คือ จุดดึงดูดด้านการท่องเที่ยวและเรียนรู้ของแหล่งธรรมชาติ ความอุดมสมบูรณ์ของแหล่งธรรมชาติ ความเกี่ยวข้องของวัฒนธรรมท้องถิ่นกับแหล่งธรรมชาติ และความปลอดภัยของแหล่งธรรมชาติในการท่องเที่ยวอยู่ในระดับดีมาก ขณะที่พันธุ์พืชบนเขาแม่กระทู้สามารถจำแนกประเภทตามการใช้ประโยชน์ของชาวบ้านในชุมชนเป็น 6 ประเภท คือ ใช้เป็นสมุนไพรในการรักษาโรค มี 69 ชนิด ใช้เป็นอาหาร มี 28 ชนิด ใช้ในการก่อสร้างบ้านเรือนและทำเครื่องมือเกษตร มี 21 ชนิด ใช้เป็นไม้ประดับบ้านเรือน มี 4 ชนิด ใช้ทำอุปกรณ์หรือของใช้ภายในบ้าน มี 13 ชนิด และใช้ในการฟื้นฟูป่า สร้างสมดุลระบบนิเวศ มี 4 ชนิด ดังนั้นจึงขอเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไปว่าสถาบันการศึกษาในท้องถิ่นควรมีการวิจัยด้านการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศบนเขาแม่กระทู้ หน่วยงานภาครัฐในท้องถิ่นควรสนับสนุนงบประมาณด้านการท่องเที่ยวให้กับชุมชนและเน้นการจัดอบรมการนำประโยชน์จากพันธุ์พืชบนเขาแม่กระทู้มาใช้พร้อมกับต้องพัฒนาเป็นอาชีพในชุมชนต่อไป