การศึกษาความเสี่ยงทางด้านสุขภาพจากการบริโภคปลาน้้าจืดที่ปนเปื้อน โลหะหนักบางชนิด ในเขตจังหวัดพิจิตร
| dc.contributor.author | ปริศนา เพียรจริง | |
| dc.contributor.author | จารินี ศานติจรรยาพร | |
| dc.date.accessioned | 2025-08-13T02:29:58Z | |
| dc.date.accessioned | 2025-09-03T03:46:57Z | |
| dc.date.available | 2025-08-13T02:29:58Z | |
| dc.date.available | 2025-09-03T03:46:57Z | |
| dc.description.abstract | การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความเสี่ยงทางด้านสุขภาพจากการบริโภคปลาน้้า จืดที่ปนเปื้อนโลหะหนัก 3 ชนิดคือ แคดมียม ตะกั่ว และ แมงกานีส โดยเก็บตัวอย่างจากแหล่งขายใน เขต อ. ทับคล้อ อ. ตะพานหิน และ อ. บางมูลนาก ในช่วงเวลา ปลายฤดูฝน (ตุลาคม 2558) ฤดูแล้ง (มกราคม 2559) และ ฤดูฝน (พฤษภาคม 2559) ซึ่งผลการศึกษาสามารถรวบรวมพันธุ์ปลาได้ 11 วงศ์ 17 สกุล 19 ชนิด โดยชนิดปลาที่พบทั้ง 2 ช่วงเวลาที่เก็บข้อมูลพบว่า ปลาที่พบมากที่สุดคือปลา ในวงศ์ปลาตะเพียน (cyprinidae) โดยพบปลาทั้งหมด 6 ชนิด รองลงมาคือ วงศ์ปลากด (Bagridae) พบ 3 ชนิด ปลาในวงศ์ปลาสวาย (pangasiidae) พบ 2ชนิด วงศ์ปลาเนื้ออ่อน (Siluridae) พบ 2 ชนิด ส่วนปลาในวงศ์ต่อไปนี้พบเพียงวงศ์ละ 1 ชนิด คือ วงศ์ปลาช่อน (Channidae) วงศ์ปลากราย (Notopteridae) วงศ์ปลาไหล (Synbranchidae) วงศ์ปลากระเบน (Dasyatidae) วงศ์ปลาหมอ (Anabantidae) วงศ์ปลาแป้นแก้ว (Ambasiidae) และ วงศ์ปลาบู่ (Eleotrididae) ปริมาณโลหะ หนักที่พบมีความหลากหลายระหว่างชนิดปลาที่ตรวจพบ โดยในเดือนตุลาคมพบปริมาณแคดเมียม มากที่สุดใน ปลาหมอ (A. testudineus) ที่เก็บรวบรวมได้จาก อ. บางมูลนาก คือ 0.463 มิลลิกรัม /กิโลกรัมน้้าหนักแห้ง ส่วนตะกั่วพบมากที่สุดในเนื้อปลากระจก (P. wolffii)จาก อ. ตะพานหิน ใน เดือนมกราคม คือ 0.461 มิลลิกรัม/กิโลกรัมน้้าหนักแห้ง และ แมงกานีสพบมากในปลาไหล (M. albus) จาก อ.บางมูลนากในเดือน มกราคม คือ 70.04 มิลลิกรัม/กิโลกรัมน้้าหนักแห้ง เมื่อ แปลงค่าปริมาณโลหะหนักในเนื้อปลาเป็นค่าความเข้มข้นในน้้าหนักเปียกพบว่า มีเพียงตัวอย่างเดียว คือ ปริมาณโลหะหนักในเนื้อปลาหมอในเขต อ. บางมูลนาก ในช่วงเดือนตุลาคมมีค่า 0.06 มิลลิกรัม /กิโลกรัม น้้าหนักเปียก ซึ่งเกินมาตรฐานของสหภาพยุโรป และ ของไทย คือ 0.05 มิลลิกรัม/กิโลกรัม น้้าหนักเปียก ปริมาณการปนเปื้อนของโลหะหนัก แคดเมียม และ ตะกั่ว มีความแตกต่างอย่างมี นัยส้าคัญทางสถิติระหว่าง ฤดูกาลที่เก็บตัวอย่าง โดยปริมาณแคดเมียม และ ตะกั่วในเนื้อปลาในแต่ ละฤดูกาลเรียงจากมากไปหาน้อยคือ ปลายฤดูฝน> ฤดูแล้ง > ฤดูฝน ในขณะที่ปริมาณแมงกานีสใน เนื้อปลาไม่มีความแตกต่างระหว่างฤดูกาลที่เก็บ เมื่อพิจารณาปริมาณโลหะหนักในเนื้อปลาระหว่าง สถานที่เก็บตัวอย่างพบว่า มีเพียงปริมาณแคดเมียมในเนื้อปลาที่พบความแตกต่างอย่างมีนัยส้าคัญ ทางสถิติ ระหว่างสถานที่เก็บตัวอย่าง โดยพบปริมาณแคดเมียมในเขต อ. บางมูลนากมากที่สุด เมื่อ เทียบกับ พื้นที่เก็บตัวอย่างในเขตอ. ตะพานหิน และ ทับคล้อ ผลการประเมินการรับสัมผัสพบว่า ค่า การรับสัมผัส โลหะหนักทั้ง 3 ชนิดตอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานที่ก้าหนดโดย FAO/WHO และ เมื่อ ประเมินความเสี่ยง (THQ) จากการบริโภคปลาที่ปนเปื้อนโลหะหนักพบว่า มีค่าความเสี่ยงไม่เกิน 1 ข ซึ่งแปลผลได้ว่าอยู่ในเกณฑ์ปลอดภัย โดยปลาที่เก็บรวบรวมได้จากพื้นที่รอบๆเหมืองยังมีความ ปลอดภัยจากความเสี่ยงที่จะได้รับโลหะแคดเมียม ตะกั่ว และ แมงกานีส อย่างไรก็ตามควรมี การศึกษาปริมาณโลหะหนักในอาหารชนิดอื่นเพื่อประเมินความเสี่ยงจากการบริโภคอาหารหลักอื่น ๆ เช่น ข้าว พืชผัก ไข่ และเนื้อสัตว์ | |
| dc.identifier.uri | https://ebooks.dusit.ac.th/detail.php?recid=2689 | |
| dc.identifier.uri | https://repository.dusit.ac.th/handle/123456789/12534 | |
| dc.subject | โลหะหนัก | |
| dc.subject | โลหะวิทยา | |
| dc.subject | สุขภาพ -- ความเสี่ยง | |
| dc.subject | ปลาน้ำจืด -- การบริโภค | |
| dc.title | การศึกษาความเสี่ยงทางด้านสุขภาพจากการบริโภคปลาน้้าจืดที่ปนเปื้อน โลหะหนักบางชนิด ในเขตจังหวัดพิจิตร |