การพัฒนาขีดความสามารถในการบริหารจัดการเพื่อการเรียนรู้ทางธรรมชาติ จากการท่องเที่ยวเชิงนิเวศจากทัศนะของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียสู่การเป็นอุทยานแห่งชาติที่ยั่งยืน : กรณีศึกษาอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี ประเทศไทย
Date
ISBN
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Resource Type
Publisher
มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต
Journal Title
การพัฒนาขีดความสามารถในการบริหารจัดการเพื่อการเรียนรู้ทางธรรมชาติ จากการท่องเที่ยวเชิงนิเวศจากทัศนะของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียสู่การเป็นอุทยานแห่งชาติที่ยั่งยืน : กรณีศึกษาอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี ประเทศไทย
Recommended by
Abstract
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการพัฒนาขีดความสามารถในการบริหารจัดการเพื่อการเรียนรู้ทางธรรมชาติจากการท่องเที่ยวเชิงนิเวศจากทัศนะของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย สู่การเป็นอุทยานแห่งชาติที่ยั่งยืน : กรณีศึกษาอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี ประเทศไทย โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพในการเก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึกและหรือการสัมภาษณ์กลุ่มเฉพาะ จากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่เกี่ยวข้องร่วมกับการสังเกตในพื้นที่วิจัยอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี โดยกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสาคัญประกอบด้วย (1) ผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ในอุทยานแห่งชาติแก่งกระจานและเขาพระเนินทุ่ง จำนวน 20 คน (2) หน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง จำนวน 10 คน (3) ชุมชน จำนวน 5 คน (4) นักท่องเที่ยว จำนวน 5 คน รวมจำนวนทั้งสิ้น 40 คน ผลการวิจัยพบว่า
อุทยานแห่งชาติแก่งกระจานมีความหลากหลายทางชีวภาพทั้งด้านป่าไม้และสัตว์ป่า จึงมีความเหมาะสมที่จะได้รับการประกาศเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติจากองค์การยูเนสโก (UNSECO) โดยอุทยานฯ ดำเนินงานด้านการดูแลรักษาและปลูกเสริมเพื่อฟื้นฟูพื้นที่ป่าเสื่อมโทรม ปราบปราม การล่าสัตว์ป่า ป้องกันไฟป่า โดยได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และชุมชน ในการดำเนินกิจกรรมอนุรักษ์ เช่น ปลูกป่า สร้างฝาย ทาโป่ง แจ้งเบาะแสการลักลอบตัดไม้และล่าสัตว์ป่า เป็นเครือข่ายราษฎรอาสาสมัครพิทักษ์ป่า เป็นต้น
อุทยานแห่งชาติแก่งกระจานมีความหลากหลายทางชีวภาพทั้งด้านป่าไม้และสัตว์ป่า จึงมีความเหมาะสมที่จะได้รับการประกาศเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติจากองค์การยูเนสโก (UNSECO) โดยอุทยานฯ ดำเนินงานด้านการดูแลรักษาและปลูกเสริมเพื่อฟื้นฟูพื้นที่ป่าเสื่อมโทรม ปราบปราม การล่าสัตว์ป่า ป้องกันไฟป่า โดยได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และชุมชน ในการดำเนินกิจกรรมอนุรักษ์ เช่น ปลูกป่า สร้างฝาย ทาโป่ง แจ้งเบาะแสการลักลอบตัดไม้และล่าสัตว์ป่า เป็นเครือข่ายราษฎรอาสาสมัครพิทักษ์ป่า เป็นต้น ด้านการบริหารจัดการอุทยานให้เกิดประสิทธิผล
การดำเนินงานของอุทยานฯ เพื่อให้เกิดความยั่งยืนนั้น ทั้งเจ้าหน้าที่และกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วน เสียได้ช่วยกันดูแลด้านสิ่งแวดล้อมและปกป้องผืนป่าแก่งกระจานมาโดยตลอด แต่ก็ยังพบว่ามีบุคคลบางกลุ่มที่ลักลอบเข้ามาตัดไม้และล่าสัตว์ซึ่งจะเป็นชาวบ้านหรือนายพรานที่รับจ้างกลุ่มนายทุนมาอีก ต่อหนึ่ง ในขณะที่ชาวบ้านส่วนใหญ่ตระหนักถึงความสาคัญของทรัพยากรธรรมชาติและผืนป่า และได้รับประโยชน์จากการที่อุทยานฯ ให้บริการด้านการท่องเที่ยว เช่น มีรายได้จากการประกอบธุรกิจ ร้านอาหาร ให้บริการที่พักหรือโฮมสเตย์ ให้บริการรถรับจ้างหรือเรือนำเที่ยว เป็นต้น แต่ถ้าเป็นในด้านของการจำหน่ายสินค้าที่ระลึกหรือผลิตภัณฑ์ของท้องถิ่นยังต้องได้รับการส่งเสริมจากหน่วยงานที่ เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะเรื่องการหาตลาดให้กับชาวบ้าน ส่วนการดำเนินงานด้านสังคมและวัฒนธรรมนั้น ในพื้นที่ของอุทยานฯ จะมีชุมชนบ้านโป่งลึกและบ้านบางกลอยอาศัยอยู่ สามารถพัฒนาเป็นแหล่ง ท่องเที่ยวและเรียนรู้ด้านวิถีชีวิตของชาวกะเหรี่ยง-กะหร่างได้ อย่างไรก็ตามนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่จะให้ความสนใจท่องเที่ยวในแหล่งท่องเที่ยวของอุทยานฯ มากกว่าเข้าไปเที่ยวในแหล่งชุมชน ทำให้ รายได้จากการท่องเที่ยวไม่กระจายไปยังชุมชนเท่าที่ควร และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมการ ท่องเที่ยวควรประชาสัมพันธ์หรือจัดกิจกรรมการท่องเที่ยวที่ให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสธรรมชาติ ทำกิจกรรมด้านอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ควบคู่ไปกับการเรียนรู้ด้านวิถีชีวิตและวัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่น ของชุมชนไปด้วย