รุ่งเกียรติ แก้วเพชรศมาพร แสงยศทิพย์วิมล กิตติวราพลฉัตรชนก บุญไชย2025-09-092025-09-09https://repository.dusit.ac.th/handle/123456789/12849การสำรวจ และจำแนกชนิดของเชื้อราสาเหตุโรคของแมลง ในระบบนิเวศเกษตร ในแปลงพืชผัก ในจังหวัดเชียงใหม่ ลำพูน และลำปาง พบเชื้อรา 6 ชนิด ที่สามารถก่อโรคกับแมลงศัตรูพืชผักหลายชนิด ได้แก่ เชื้อราในกลุ่ม Hyphomycetes คือ Beauveria bassiana, Hirsutella sp., Metarhizium sp., Nomuraea rileyi และ กลุ่ม Entomophthorales คือ Zoophthora aphidis และ Erynia neoaphidis จากการศึกษาลักษณะสัณฐานวิทยา ความสามารถในการก่อโรค และลักษณะพันธุกรรม ปรากฏว่าเชื้อรา B. bassiana และMetarhizium sp. สามารถเพาะเลี้ยงเพิ่มปริมาณบนอาหารเทียมได้ ในปริมาณที่เพียงพอต่อการทดสอบ และสกัด genomic DNA โดยผลการวิเคราะห์ลักษณะทางพันธุกรรม ตรวจสอบลายพิมพ์ดีเอ็นเอ (DNA fingerprinting) ด้วยวิธี RAPD-PCR (random amplified polymorphic DNA - polymerase chain reaction) โดยใช้สายเอ็นเอ หรือ ไพรเมอร์ OPA-3 สามารถจำแนกพันธุกรรมของเชื้อรานี้ออกได้เป็นสองกลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่แยกได้จากแมลงในอันดับ Homoptera และ กลุ่มที่แยกได้จากหนอนผีเสื้อในอันดับ Lepidoptera สูตรสำเร็จ และ ตัวอย่างดิน นอกจากนั้น ผลการทดสอบความเข้ากันได้ของส่วนเจริญแบบไม่อาศัยเพศ (Vegetative compatibility) ด้วยวิธี non-utilizing (nit) mutant compatible pairing ชี้ให้เห็นว่า B. bassiana มีแนวโน้มการเกิดการแลกเปลี่ยนสารพันธุกรรมจำนวน 3 จาก 9 ไอโซเลทซ์ ทั้งนี้การศึกษาครั้งนี้ เป็นการศึกษาในปีแรกของโครงการ ดังนั้นในปีต่อไป จะทำการศึกษาต่อยอด โดยการวิเคราะห์พันธุกรรม และ ความสามารถในการก่อโรคหลังการแลกเปลี่ยนพันธุกรรมของ B. bassiana ด้วยวิธี RAPD-DNA โดยสายดีเอ็นเอ หรือ ไพรเมอร์ที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม และ/หรือ สังเคราะห์ไพร์เมอร์จากตัวอย่างเชื้อราที่รวบรวมได้ และอาจมีการใช้วิธีการ RFLP (restriction fragment length polymorphism) ควบคู่กันไปกับวิธีการที่ใช้อยู่ และในที่สุดจะมีการนำไปแสดงผลเป็นตัวชี้วัดความใกล้ชิดทางพันธุกรรม (genetic distance) และแผนภูมิต้นไม้ (phylogenetic tree) เพื่อแสดงความสัมพันธ์เชิงวิวัฒนาการ ของสายพันธุกรรมที่มีบรรพบุรุษร่วมกันของเชื้อราชนิดนี้เชื้อรา | จุลินทรีย์ | แมลง